Komt er een universiteit in de Haarlemse koepelgevangenis?

Donderdagavond valt een cruciale beslissing. Dan moet de raad besluiten of de gemeente de voormalige gevangenis overneemt van het Rijksvastgoedbedrijf, om het pand vervolgens door te verkopen aan een stichting die er grootse plannen mee heeft. Er moeten restaurants en ateliers komen, maar het hart wordt gevormd door een university college, een campus waar gemotiveerde studenten een brede bacheloropleiding kunnen volgen. Weigert de gemeenteraad het pand over te nemen, dan gaat het in de openbare verkoop.

'Het is nu of nooit', zegt voorzitter Jacqueline van de Sande van stichting Panopticon, die hoopt in de Koepel aan zeshonderd studenten onderwijs te kunnen bieden en aan een deel ook huisvesting. 'Dit plan kost de gemeente geen geld. We vragen alleen of ze het terrein willen opkopen voor een maatschappelijke bestemming.'

Wethouder Jeroen van Spijk (D66) heeft daar wel oren naar. 'Het is een kans voor de stad', zegt hij. 'We willen graag studenten naar Haarlem trekken. En het is goed voor de buurt. De bewoners zijn erg enthousiast. Dat zie je niet vaak bij een bouwproject.'

Maar niet iedereen deelt dat enthousiasme. Zo was er twijfel of Panopticon wel een onderwijsinstelling bereid zou vinden om de campus te runnen. De Universiteit van Amsterdam haakte na aanvankelijke interesse af. Pas deze week spraken de Vrije Universiteit en de Open Universiteit de intentie uit het plan te willen verkennen. 'Verkennen?' vraagt raadslid Marceline Schopman van de PvdA, die tegen de koop van de gevangenis is. 'Dat klinkt niet alsof ze de garantie geven dat het goed komt.'

Volgens CDA-fractievoorzitter Gideon van Driel is het 'goed nieuws' dat er weer geïnteresseerde universiteiten zijn, maar neemt dat bericht niet alle twijfels weg. Hoe zit het bijvoorbeeld met de financiën? 'Panopticon gaat geld ophalen via donaties, sponsors, subsidies en met leningen bij de bank. We twijfelen of ze op die manier genoeg ophalen.'

Schopman (PvdA) heeft bovendien moeite met de procedure. Waarom zou het university college een voorkeursbehandeling krijgen? 'Andere partijen moeten, via een openbare verkoop, ook een eerlijke kans krijgen om een plan voor de koepel te bedenken. Panopticon kan gewoon meedoen.'

Maar voor voorzitter Van de Sande is dat een angstdroom. Ze denkt dat het plan van haar stichting weinig kans maakt. 'Dan gaat het pand naar de hoogste bieder', zegt ze, 'dus dan krijg je vooral woningen en hotelkamers. Iets wat veel oplevert, maar de stad weinig brengt.'