Direct naar artikelinhoud
INTERVIEW

Linkse activist Frank van der Linde stopt ermee: 'Ik heb niks bereikt, ben nergens trots op'

Linkse activisten worden nog schaarser nu veteraan Frank van der Linde ermee stopt. Hij hoopt maar dat gewelddadige extremisten zijn strijd niet overnemen. 'Ik opereerde tenminste nog binnen het systeem.'

Frank van der Linde: 'De overheid, rechts Nederland ook, zal wel een feestje vieren dat ze een linkse activist hebben kaltgestellt.'Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

Het resultaat van vijfenhalf jaar demonstreren, provoceren en procederen? 'Helemaal niets', concludeert Frank van der Linde (48), activist en strategisch adviseur. Daarom heeft hij besloten 'radicaal de stekker eruit te trekken'.

Hij is moe. 'Uitgeput van het nadenken over hoe ik mensen kan mobiliseren. De overheid, rechts Nederland ook, zal wel een feestje vieren dat ze een linkse activist hebben kaltgestellt. Ik zou kunnen zeggen dat ik veel rechtszaken heb gewonnen, maar het gaat om de grotere resultaten. Ik heb niks bereikt, ik ben nergens trots op.'

Tijd van monsters

Nadat hij in 2014 een optreden had verstoord van een 84-jarige Israëlische actrice, maakte GeenStijl hem uit voor 'kaalhoofdige, extreem-linkse, totaal geradicaliseerde, werkweigerende, kinderbedreigende, Joodse-omaatjesaanrander'. Zelf zei hij destijds over zijn drijfveren: 'Als Papoea's in Nederland mij zouden bellen om voor hun zaak te demonstreren dan doe ik dat, dan kunnen ze op mij rekenen.'

Maar nu niet meer. Hij citeert Antonio Gramsci (1891-1937), een van de oprichters van de Italiaanse communistische partij: 'Het oude is aan het sterven en het nieuwe wordt nog niet geboren. Nu is de tijd van monsters.'

Linkse, compromisloze activisten worden schaars, constateert Van der Linde. Ze hebben de tijdgeest niet mee; hun achterban heeft geen trek meer in de barricaden, de 'massa's' zijn bang. 'De passiviteit is groot. Toen de Panama Papers openbaar werden, gingen ze in Denemarken de straat op. Hier gebeurde niks. We hebben geen actieve linkse beweging meer die wil vechten voor idealen. Wat kan ik dan nog doen?'

Tekst gaat verder onder de foto.

We hebben geen actieve linkse beweging meer die wil vechten voor idealen
Tijd van monsters
Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

Geen vuist maken

Van der Linde heeft achtduizend vrienden en volgers op Facebook. Maar daarmee kun je nog geen vuist maken. 'Op mijn acties kwam slechts een handjevol mensen af. Tegen iedereen die nu zegt: jeetje Frank, jammer dat je stopt, zeg ik dat ze mijn rol kunnen overnemen.'

En of hij het heeft geprobeerd. Hij procedeerde tegen GeenStijl, PVV-leider Geert Wilders, columniste Ebru Umar, politiechef Gerard Bouman en de Trouw-journalist die de 'Shariadriehoek' verzon in de Schilderswijk. De Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan verbood hem nog WOB-verzoeken in te dienen - de ambtenaren werden overbelast door de informatieverzoeken. 'Afgelopen dinsdag oordeelde de rechter dat de gemeente Amsterdam veel te ver is gegaan in dat verbod. Maar Van der Laan heeft toch gewonnen. De informatie die nu alsnog moet worden verstrekt, is niet meer relevant.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Tegen iedereen die nu zegt: jeetje Frank, jammer dat je stopt, zeg ik dat ze mijn rol kunnen overnemen
Geen vuist maken
Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

Kanonnenvlees

Er knapte iets in hem toen hij op 19 november 'in elkaar werd geslagen' door de ME. Bij een betoging van de Anti-Fascistische Actie (AFA) in Den Haag tegen 'de criminalisering van de antifascistische strijd' werden 166 demonstranten opgepakt. 'Ik zei letterlijk: 'je mag me arresteren', maar ze duwden me expres terug zodat ze op me konden inslaan. Zulk buitenproportioneel geweld krijgt amper aandacht. De korpschef, de minister, de linkse oppositie of de media moeten iets doen. Anders worden we kanonnenvlees voor de politie.'

Dat het optreden van de ME werd uitgelokt, daarvan wil hij niet weten. Een aantal betogers weigerde de gezichtsbedekking af te doen, er werd met vuurwerk gegooid. 'Natuurlijk, er is geprovoceerd. Maar sla de boel niet in elkaar, zeker niet degenen die zich wel aan de regels houden. Meestal wordt achteraf vastgesteld dat de politie onrechtmatig handelde, of de zaak wordt geseponeerd. Wat heb ik daar aan? De overheid heeft me letterlijk en figuurlijk kapotgeslagen.'

Hij begrijpt dat het verstoren van een optreden van de 84-jarige Israëlische Lia Koenig in Amsterdam weinig sympathiek wordt gevonden. 'Maar het internationaal recht wordt al decennia met voeten getreden. Israël blijft illegale nederzettingen bouwen. Wat deden we helemaal? We riepen: boycot Israël, free Palestine. Lia Koenig was totaal niet onder de indruk van onze actie, dat hadden we trouwens ook niet verwacht. Maar het publiek begon op ons in te slaan. Daar zwegen de media over.'

Tekst gaat verder onder de foto.

De overheid heeft me letterlijk en figuurlijk kapotgeslagen
Kanonnenvlees
Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

Verzet tegen waarzin van deze tijd

Wel zette GeenStijl hem vervolgens neer als 'vrouwtjesmepper', als een potentiële moordenaar, 'alleen omdat ik ook een kale kop heb' - net zoals de moordenaar van Pim Fortuyn. 'Mijn aangifte tegen GeenStijl is geseponeerd. Van der Laan linkte de acties aan antisemitisme. Dan kun je een baan in Nederland wel vergeten. Ik ben in de bijstand geraakt. Ik ben mijn huis kwijtgeraakt nadat GeenStijl mijn adres publiceerde. Maar toen ik het adres van hun hoofdredacteur openbaar maakte, was de wereld te klein.'

Wellicht is geweld nog de enige mogelijkheid om verzet te bieden tegen de waanzin van deze tijd, stelt hij. 'Zelf zou ik zo'n stap nooit zetten, maar rationeel begrijp ik het ontsporingsproces. De overheid heeft het aan zichzelf te wijten als er een RaRa 2.0 ontstaat.' De Revolutionaire Anti-Racistische Actie pleegde tussen 1984 en 1993 aanslagen op het huis van staatssecretaris Aad Kosto en filialen van de Makro vanwege banden met het apartheidsregime in Zuid-Afrika. 'Je moet mensen als ik juist koesteren als links verzet, omdat ik binnen het systeem wil opereren. Nu elimineer je mij en blijven de extremisten over.'

Was hij, tot 2011, niet vele malen effectiever als directeur van Fairfood International? Die club streeft met steun van de overheid en de Postcodeloterij naar een eerlijke, transparante voedselketen. 'Daar ben ik vertrokken omdat ik Ahold stevig wilde aanpakken. De financiers floten me terug. Het maatschappelijk middenveld is helemaal ingekapseld. Ik ben activist geworden omdat ik met Fairfood niet kon bereiken wat ik wilde. Ik wilde vrij zijn.'

Je moet mensen als ik juist koesteren als links verzet, omdat ik binnen het systeem wil opereren

Een tijdje had hij betaalde schrijfklussen, daarna raakte hij in de bijstand - het betekende een financiële aderlating, maar hij redde zich. Twee keer probeerde Amsterdam zijn bijstandsuitkering in te trekken.

Het activisme is voorbij voor Frank van der Linde. Zijn Facebook-account zal hij over een paar weken wissen.

Als er ooit toch weer een brede beweging op gang komt, wat naar hij vreest 'nog jaren kan duren', ziet hij wel 'hoe ik me daartoe ga verhouden'. En tot die tijd? 'Dat weet ik nog niet. Het zal in elk geval geen enkel publiekelijk karakter hebben.'