Ik was twee jaar EDM-dj voor een kunstproject

Twee jaar geleden had ik niets met het nachtleven. Nadat ik mijn volwassen leven begon vorm te geven, duurde het niet lang voordat ik deze vervuilde scene verafschuwde om haar oppervlakkigheid. Het is een wereld gedreven door geestverruimende middelen, waar mannen aan het roer staan en vrouwen alleen nog maar geaccepteerd worden als ze in ondergoed op een flyer staan. Daarnaast ergerde ik me mateloos aan de massa dj's, organisatoren en clubeigenaren die zich richting het publiek voordeden als kunstenaars en muzikanten pur sang. Met dit gedrag verraden ze de avantgardistische muziekcultuur die het ooit was.

Ik gruwelde nog meer van de dj's die bijdragen aan de supercommercialisering van de muziek. Artiesten die betaald worden om taarten door clubs (en naar rolstoelen) te smijten, terwijl ze vooraf opgenomen sets afdraaien. Blind van extase stormt de massa af op dit soort sets om beziggehouden te worden. Bij de onvermijdelijke 'drop' in de muziek gooien de hyperventilerende kinderen op commando hun handen in de lucht en slaken daarbij een collectieve kreet. Het fenomeen EDM – niet het genre, maar juist het daaruit ontstane massa-evenement – is een treurige uitdrukking van een generatie die muziek niet meer ervaart als kunst of cultuurgoed, maar uitsluitend als consumptiegoed.

EDM is puur spektakel. Boem-boem met pyrotechniek. De vuilnisbeltversie van de dance. Is de dj van vandaag een animator die de muziek op een podium afspeelt en het euforische publiek confetti in het gezicht gooit? Heeft een dj nog werkelijke technische skills nodig wanneer elk stuk apparatuur een geïntegreerde sync-knop heeft? Is dj-en in het algemeen niet meer glinsterende schijn dan een authentieke kunstvorm?

Samen met Tobias, een vriend uit het nachtleven, besloot ik me daarom aan een zelftest te wagen en mezelf tot EMD-dj om te toveren. Let op, spoiler alert: het werkt.

Tobias was al een tijd actief in het nachtleven, een echte kenner. Hij boekte dj's voor grote evenementen waar veel mensen op af komen. Hij weet welke act en podium het beste bij elkaar past en voor welke acts het jonge publiek bereid is om veel entreegeld te betalen. Zo bespraken we tijdens een brainstormsessie wat er nodig was om snel succesvol te worden: contacten, een beetje vaardigheid en vooral een gelikt marketingsplan. En we moesten kitsch en clichés omarmen – want jezus, helaas werkt dat.

Vervolgens begon ik overdag in nachtclubs aan mijn technische vaardigheden te schaven. Nadat een kennis me nog een crashcursus gaf, duurde het zeker nog weken voordat ik zonder hulp twee nummers in elkaar over kon laten vloeien.

Tobias en ik besloten dat twee vrouwen zich beter zouden verkopen dan eentje. De tijd begon te dringen. Dus ik ging zorgvuldig langs mijn lijst vriendinnen en bedacht me wie er game zou zijn om bij zo'n plan (inclusief bekendheid en de nodige gratis alcohol) te helpen. Al snel vond ik een jonge meid en organiseerde Tobias ons eerste optreden op zijn eigen feest in mei 2014

We hadden een maand om te oefenen en gingen aan de slag in onze geïmproviseerde studio. Ook maakten we professionele foto's, ontwierpen we een logo en website en lanceerden we een Facebook-fanpagina. Het was voor ons belangrijk om onze sexappeal te promoten, zoals dj Da Candy doet, maar wel geloofwaardig over te komen door consistente optredens te geven – al waren die zeer clichématig en kitscherig

Onze eerste gig was een groot succes voor ons project, die Tobias en ik van begin af aan als 'kunstproject' bestempelden. De muziekkeuze bestond uit de meest simpele en beste nummers die we uit de succesvolste sets van het afgelopen Tommorowland Festival filterden. Het succes dreunde door op onze eerste show, toen het publiek uit hun dak ging op die nummers. En dat deden ze puur omdat het herkenbaar was, zo lekker voorspelbaar. Ook droeg de lokale dj-scene bij aan het succes door haar muil te openen. We waren twee nieuwkomers die uit het niets opdoemden, EDM speelden en het publiek – tot ergernis van de het toenmalige dj-establishment – uit hun dak lieten gaan.

Natuurlijk vroegen de kenners zich af waar ze plotseling vandaan kwamen en trokken onze echtheid in twijfel. In juni 2014 hadden we samen drie shows, onder andere op het Touch the Air Festival. De gasten kregen weer onze Tomorrowland-set voor de kiezen en iedereen was weer gruwelijk gelukkig. Toen kwamen we tot de conclusie: het plan scheen te werken. Maar om werkelijk succesvol te worden, moesten we duidelijk nog meer tijd investeren. En dat zou alleen werken als ons project onze hoogste prioriteit zou worden. Mijn dj-partner kon die investering niet doen en ging verder met haar rechtenstudie en behoeftige vriendje. Toen besloten we dat ik alleen verder zou gaan. Tobias bracht het kunstproject zo voortvarend aan de man dat ik drie maanden later op verschillende open airs stond te draaien, waaronder op Zurich Openair tussen Netsky en Flume als opwarmertje voor Crookers. Met al die festivalreferenties op zak boekten de organisators me al snel als supportact naast grote namen als Sidney Samson of Ummet Ozcan en als headliner voor hun EDM-feestjes. Ik kon het bijna niet bevatten om mijn naam op een flyer te zien staan, te bedenken dat ik pas een half jaar daarvoor voor het eerst achter een dj-tafel stond.

Het nieuwe jaar luidde ik in met een spontane dronken actie na de set van Robin Schulz, waarbij ik de manager van Klangkarussel – de nooit vermoeide Ravern – een paar nummers om de oren liet knallen. Maar toen Schulz en kompanen achter de schermen allemaal shit over me begonnen te praten, besefte ik dat met succes ook het aantal vijanden en jaloezie toenam.

In de krant verschenen ondertussen twee berichten over me en een deel van de scene begon me te accepteren. Ze bevroegen mijn draaivaardigheden niet, want het publiek scheen het tof te vinden als ik EDM-nummers aan elkaar reeg terwijl ik met m'n handen in de lucht rondzwaaide. Mijn marktwaarde steeg met de maand en Tobias kon snel een gage van 1100 euro vragen voor een optreden van één of twee uur. Dus toen speelde ik in het voorjaar van 2015 elke maand acht tot tien shows, terwijl ik van maandag tot vrijdag studeerde. Het werd steeds meer een deel van mijn dagelijkse bestaan, waardoor ik langzaam het oorspronkelijke doel van ons 'kunstproject' vergat.

Mijn HBO-opleiding begon meer te eisen en de weekend-gigs braken me steeds meer op. Tot tweemaal toe stopte ik halverwege een optreden vanwege de hoge druk. En nee: niet door drugs. Zo veel mensen om me heen beginnen nacht na nacht met een gezamenlijk coke-toiletbezoek.

Nee, die druk heb ik vooral te danken aan mijn ontwakende passie voor muziek. Ik begon me steeds meer te interesseren in de muziek die ik eigenlijk wilde spelen en mijn eigen verwachtingen stegen. Ik begon de techno te draaien die ik in mijn eigen tijd luisterde. Natuurlijk alleen op huisfeestjes of op underground afterparty's – niet op de grote podia, want deze stijl paste niet bij mijn dj-product en dat zou mijn imago aantasten.

Deze oprechte passie hield me bij de les. Zo verbeterde ik mijn techniek en raakte al snel verslaafd. Ik speelde allang geen voorbereide sets meer. Ik bracht elke minuut van mijn vrije tijd door op zoek naar nieuwe tracks of met mijn schriftelijke studie in muziekproductie, die ik ondertussen begonnen was. Tobias en ik wisten dat we eigenlijk alleen verder kwamen als we zelf een plaat zouden uitbrengen.

Het maakt het commerciële EDM-publiek geen kont uit of je platen van jezelf draait. Liever kennen ze de muziek al en weten ze precies wanneer ze de drop kunnen verwachten. Toch ben je pas echt succesvol als dj wanneer je met je eigen plaat internationale bekendheid kan genereren. Ondanks mijn studie was ik nog een groentje in het producersvak en had ik een ghostproducer nodig, een die ook echt muzikant was. Dat andere dj's hun nummers vaak versierden met stukken uit echte muziek maakte me woedend. Daarom geef ik mijn producenten op deze plek even wat welverdiende props: ik heb groot respect voor Ben Mühlethaler und Avesta, die mijn eerste plaat produceerden. Ze zijn verschrikkelijk creatief en professioneel en werken daarbij met een indrukwekkende passie voor muziek. Het resultaat staat bij hen op de eerste plaats. Professioneel klinkende muziek is nog belangrijker voor ze dan het betalen van de huur.

We lanceren het nummer in eerste instantie nog niet, want we willen wachten tot het juiste moment. Dan krijg ik een mail van de muziekproducent Hitmill uit Zwitserland, die verantwoordelijk zijn voor praktisch elke reclame-jingle en andere popsongs. Ze wilden me ontmoeten en samen een plaat maken. Toen stelde Hitmill me een producer voor waar het supergoed mee klikte en ik een tweede nummer mee maakte. Maar nog voordat onze samenwerking tot een compleet einde gebracht werd, verliet de producer de firma.

De plaat maakte ik met een andere producer af. In de zomer van 2015 speelde ik weer op grote festivalpodia als het Sonnentanz-festival, het Holi Festival of Colours en op het Zurich Openair. Ook op de afterparty van de Streetparade mocht ik direct na Bassjackers an Tujamo spelen. En plotseling melden zich de grote internationale bookers. Het grootste deel wist niet precies wat ik kon of hoe goed ik was. En dat boeide ze ook niet. Voor dit 'functioneren' kreeg ik een royale gage met reiskosten en hotelkamer.

Met de komst van de herfst brak ook mijn laatste studiejaar aan. Daarnaast werkte ik ook nog als journalist. Het werd steeds zwaarder om alles rond te krijgen en daarbij mijn gezondheid niet ernstig op het spel te zetten. Ik ontwikkelde chronische pijn, was standaard ziek, gespannen en moe. Ik wist dat ik het project, dat ik ondertussen 'mijn kindje' was gaan noemen, niet op deze manier voort kon zetten. Het werd mij en Tobias duidelijk dat ik – om de volgende stap in de scene te halen – na mijn studie al mijn pijlen op het dj-en moest richten en al het andere moest opgeven. Binnen anderhalf jaar lukte het me om een regelmatig geboekte dj te worden. We werkten samen met superbookers, uitstekende producers en een bijzonder creatief team. We wisten dat ons project ook verder kon gaan. Als ik mijn toekomst zou opofferen, hadden we als team een echte kans.

Toen kreeg ik een baan aangeboden. Een vaste aanstelling als journalist. Mijn droombaan. Het was ondraaglijk om een keuze te moeten maken. Ons 'kunstproject' hadden we natuurlijk op de wereld gebracht om te bewijzen dat het erg makkelijk is om met show, spektakel en een beetje technische know-how dj te worden. We hebben ons bewezen. Natuurlijk hebben we een internationale doorbraak niet bereikt, maar we weten niet wat er zou gebeuren als we die vervaardigde nummers uit zouden brengen. Een internationale booker toonde al belangstelling. De gedachte om in dit tempo door te gaan beangstigde me. Ik was bang dat mijn fictieve dj-ik steeds meer plaats zou innemen.

Desalniettemin zet ik me wel af tegen dit idee. Alles wat ik gemaakt heb, was echt. Elke overgang bracht ik tot stand zonder sync-hulp en ik heb elke show ten volle beleefd. Toch besluipt me het gevoel dat ik mijn publiek en de scene voor de gek hou, omdat ik hen een kunstmatig figuur voorschotelde. Ik heb groot respect voor de dj's die zich als muzikant presenteren – niet als entertainer. Zo'n dj is een ziener in de muziek, die zijn publiek nieuwe en misschien wel revolutionaire nummers laat horen.

Juist de elektronische muziek heeft de potentie te dromen en verder te denken, het leeft van de liefde voor innovatie, dat zich op een dag ook diende als stem van een generatie. Maar de dj's die juist dat podium verdienen, die de stem van die generatie kunnen zijn, vind je nauwelijks terug op grote commerciële festivals. Ook dit probleem is geboren uit commercie: grote muziekbedrijven verdienen met hun raves ongelooflijk veel geld. Electro wordt daarom 'verpopt' zodat het toegankelijk is voor radio en het grote publiek. Mijn dj-project was onderworpen en gevormd aan deze regels van de nieuwe marktgerichte muziekwereld. Maar toch, de dingen die ik buiten dit gedaan heb, waren echt. Ik heb geleerd dat een taartensmijter echt niet authentieker is dan ik. En daarom is de keuze om de handdoek in de ring te gooien de enige juiste. Ik maak plaats voor de mensen die een plek op het podium verdienen en met hun muziek beroeren en veranderen willen. Tobias heeft in zijn plaats zijn kennis gebruikt om een online platform op te richten voor muzikanten en dj's die een echt platform verdienen.

Lees ook: Fedde le Grand is de Mickey Mouse van de dance

Crate Expectations: Mr. Mendel

My First Club: Brent Roozendaal

THUMP presents: "Rotterdam Terror Corps - No Happy Shit"