Overheid loost zelf ook flexwerkers

Soortgelijke geluiden komen van flexkrachten die weg moeten bij uitkeringsinstantie UWV. Ze melden dat ondertussen nieuwe uitzendkrachten worden gezocht omdat hun werk gewoon doorgaat.

Dat blijkt uit de eerste tweehonderd klachten die zijn binnengekomen bij het meldpunt van vakbond CNV. Het meldpunt werd ingesteld na berichten in de Volkskrant dat bedrijven, waaronder ING en Nationale-Nederlanden, op grote schaal flexkrachten dumpen. 

'De overheid gedraagt zich net als het bedrijfsleven. Zoals vorige maand ING deed, wil ook de overheid de nieuwe ontslagvergoeding niet betalen of mensen geen zekerheid bieden met een vast contract. Je mag toch verwachten dat de overheid het goede voorbeeld geeft', zegt Maarten Post van het CNV. 'Het verschuiven van vast naar flexibel werk is een trend die al langer gaande is, maar die wordt door de nieuwe wet versterkt.'

Averechts effect

Volgens de overheid gaat het om incidenten, al heeft minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Kamer toegezegd op korte termijn met een inventarisatie te komen van de problemen bij de eigen diensten.

'Maar ook bij de overheid is een cultuurverandering nodig', zegt de woordvoerder van Asscher. 'Flexkrachten inzetten voor structureel werk is niet in de geest van de wet. Mede om die reden neemt de overheid vanaf volgend jaar schoonmakers in dienst en wordt payrollen, de werknemer werkt bij de overheid maar is bij een ander bedrijf in dienst (red.), bij de overheid verboden. Veel flexmedewerkers zullen bij de overheid in vaste dienst komen, maar je houdt natuurlijk altijd flexibele krachten nodig om pieken op te vangen.'

De nieuwe wet Werk en Zekerheid beoogt de verschillen tussen flexwerkers en vaste krachten te verkleinen. Flexkrachten hebben eerder dan voorheen recht op een vaste baan en ze krijgen na twee jaar een transitievergoeding, de nieuwe ontslagvergoeding. Die ingrepen maken het inhuren van flexkrachten duurder voor bedrijven. Die bekijken daarom of het inhuren van die flexkrachten wel nodig is.

De wet heeft een averechts effect, is inmiddels een veel gehoorde klacht. Uitzendkrachten mogen onder de nieuwe wet langer op flexibele contracten werken, geen drieënhalf maar in totaal vijfenhalf jaar. Vanuit bijvoorbeeld de RVO melden flexwerkers echter dat deze overheidsdienst de oude, kortere periode handhaaft, waardoor flexkrachten eerder op straat belanden.

'Zijn we als uitzendkrachten iets opgeschoten met de nieuwe wet? Niets. We kunnen ons voor de WW weer melden bij het UWV.' De RVO is de opvolger van AgentschapNL. Dat kwam eerder in opspraak doordat het jarenlang payrollers inhuurde, die goedkoper zijn omdat ze niet onder de ambtenaren-cao vallen en ook makkelijker kunnen worden ontslagen.

230 duizend uitzendkrachten

Volgens de Belastingdienst worden flexkrachten alleen ingezet om pieken in het werk op te vangen en het UWV zegt dat het gebruikelijk is dat contracten aflopen rond 1 juli, en staat dat los van de nieuwe wet. Bij het UWV is iets minder dan een kwart van het personeel flexkracht. Het callcenter draait op 89 mensen met een vast en 704 met een flexibel contract. Onlangs is besloten de verhouding flex-vast 'meer toe te laten groeien naar wat andere vergelijkbare werkgevers hanteren'. De 185 medewerkers die langer dan vijf jaar voor het UWV werken en een vast contract hebben bij een uitzendbureau komen in dienst van de uitkeringsinstantie.'   

Uitzendkrachten lukt het echter slechts mondjesmaat een vast contract te krijgen. Nog geen 5 procent van de 230 duizend uitzendkrachten heeft een vast contract en wordt gedetacheerd bij een opdrachtgever.

Ook uit het onderwijs en de zorg komen veel meldingen van flexkrachten die op straat worden gezet. Zorgmedewerkers zeggen dat ze worden ontslagen omdat instellingen geen vast contract willen geven. Ondertussen moeten ze hun opvolgers inwerken en melden ze personeelstekorten. In het onderwijs waarschuwen schoolbesturen dat ze leerlingen naar huis moeten sturen als een leerkracht ziek is omdat ze door de nieuwe wet invalkrachten na drie keer een vaste baan moeten geven.

De Algemene Onderwijsbond Aob vindt dat onzin. 'Er zijn scholen die gezamenlijk een vervangingspool zijn begonnen. Leerkrachten hebben op die manier de zekerheid van een vaste baan, de scholen hebben flexibele invalkrachten.'