Een amateurschilder houdt niet van abstract, wel van landschappen en dieren

Dieren, portretten, landschappen, kinderen en enkele kuise naakten. Amateurschilders houden niet van abstract, laat staan dat ze willen shockeren. Zoveel is wel duidelijk na een blik op de honderden inzendingen voor de schilderwedstrijd 'Likemypainting', waarbij hobbyschilders hun beste werk op facebook kunnen zetten. Het liefst kiest de zondagsschilder - of beter gezegd schilderes want het zijn vooral vrouwen - vertrouwde en geliefde onderwerpen uit de eigen omgeving. 

Tekst gaat verder na de foto

Het worden er steeds meer, mensen die bij wijze van hobby schilderen. Volgens een onderzoek van Maurice de Hond zijn dat er in Nederland nu 1,7 miljoen. Van hen is 75 procent vrouw. Dat aantal zal nog stijgen door de vergrijzing, toename van de vrije tijd en groeiende behoefte aan zelfexpressie. Jaarlijks besteden ze zo'n 425 miljoen aan materialen, cursussen, lidmaatschappen en excursies. 

Over amateurschilders wordt vaak wat neerbuigend gedaan vanuit de gevestigde kunstwereld. "Ze zien ons als stakkers", zegt Geert Franssen van de Stichting Stimulering Amateur Schilderkunst (SAS), die streeft naar meer erkenning en 'zichtbaarheid' van hobbyschilders. Daarom organiseerde de stichting de wedstrijd Likemypainting, waarvoor al bijna duizend mensen werk hebben ingezonden (zie onder).

Tekst gaat verder na de foto

Het schilderen is voor de meeste amateurs een vorm van ontspanning. Achter de schildersezel zijn ze weg van het dagelijkse gedoe en kunnen ze hun eigen wereld scheppen. "Bij beginners moet plezier centraal staan", zegt Bart van der Bom, die al dertig jaar schilderlessen geeft in Dordrecht en omgeving. "Als dat ontbreekt, haken ze snel af." Zijn ervaring is dat naarmate mensen beter worden, ze hun werk ook willen verkopen en exposeren. Zoals veel andere schilderclubs organiseert hij regelmatig tentoonstellingen voor zijn cursisten, niet alleen in het atelier, maar ook in seniorencomplexen, ziekenhuizen, zorginstellingen en buurthuizen.  

Kunstenaar Sam Drukker, voorzitter van de vakjury die de inzendingen voor Likemypainting zal beoordelen, onderscheidt twee categorieën vrijetijdsschilders. "Mensen die technisch heel goed zijn, maar werk maken dat voorspelbaar is en niet spannend. Als er een bekende voetballer is overleden, gaan ze zijn portret schilderen. Net zoals dat het geval was bij de nieuwe koningin Máxima. Daar is niets mis mee, maar vaak zijn het obligate clichébeelden. Zo'n zestig procent valt voor mij daarom meteen af. Daarnaast zie je ook heel authentiek werk dat technisch vaak niet goed is. De techniek interesseert deze schilders minder, maar ze komen wel met een sterk beeld."

Tekst gaat verder na de foto

Amateurschilders maken zelden abstract werk. Die stap kun je pas maken als je heel ver bent, zegt Drukker. Het leeuwendeel van de amateurs bereikt nooit dat stadium, omdat dat duizenden uren kost, terwijl de gemiddelde amateur hooguit vier uur per week schildert. "Maar de meesten wíllen dat ook niet", vertelt Van der Bom. "Ze krijgen vaak wel de behoefte om losser te schilderen, maar het beeld moet herkenbaar blijven. Ze willen houvast en daarom schilderen ze vertrouwde dingen, zoals mensfiguren, landschappen en dieren." 

Dat weerspiegelt zich ook in de inzendingen voor Likemypainting. De percentages zijn als volgt: 27 procent bestaat uit portretten, 15 landschappen, 15 dieren (olifanten, tijgers, zebra's), 12 honden, 9 kinderen, 8 vogels, 5 abstract, 2 naakten, 1 katten, 6 diversen. 

Tekst gaat verder na de foto

Vrijer schilderen is ook de ambitie van Kirsti Goedhart. "Maar wel met een voorbeeld in het hoofd." Sinds haar pensionering (ze was tweede violist in het Concertgebouworkest in Amsterdam) doet ze mee aan schildercursussen en in de zomer aan workshops in Frankrijk. Het liefst schildert ze in de natuur. Ook volgde ze colleges kunstgeschiedenis voor 'meer verdieping' in haar werk. "Het was echt een openbaring voor mij dat je ook zoveel beter leert kijken en op andere dingen zoals de lichtinval gaat letten, als je schildert. En wat ook zo fijn is dat je achter de ezel volledig opgezogen wordt in de materie. Je kunt aan niets anders meer denken, dat geeft zoveel energie." Ze doet niet mee aan 'Likemypainting', omdat ze nog geen behoefte voelt om te exposeren. "Maar het is een geweldig idee om de buitenwereld te laten zien hoe fantastisch goed er ook door amateurs wordt geschilderd."

Schilderwedstrijd 'Like My Painting'

Tot en met 31 december kan het publiek stemmen. Het schilderij met de meeste likes en stemmen wint de publieksprijs. Daarnaast is er een prijs van een vakjury onder leiding van kunstenaar Sam Drukker. De vijftig beste inzendingen worden vanaf eind januari geëxposeerd in een nog nader te bepalen museum. Kijk op www.likemypainting.com